«Το Ποτάμι είναι ένα κίνημα που κλέβει ιδέες και από την αριστερά και από τη φιλελεύθερη παράταξη» είπε ο Σταύρος Θεοδωράκης πριν ένα μήνα. Αυτό που δεν εξήγησε όμως είναι ποιες ιδέες θα «κλέψει» από την αριστερά και ποιες από τη δεξία ή ποια διαδικασία θα ακολουθεί για να αποφασίζει σε κάθε περίπτωση. Είναι το προσωπικό του κριτήριο/ένστικτο; Είναι η ψηφοφορία σε κάποιο συλλογικό όργανο που θα αποτελείται από φίλους ή/και μέλη του κόμματος; Είναι η περίφημη «κοινή λογική»; Είναι όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως; Η (πολιτική) ζωή θα δείξει.
Και αν στην περίπτωση του Ποταμιού, κάποιος καλοπροαίρετος μπορεί να εμπιστεύεται το κριτήριο του κ. Θεοδωράκη και αυτών που τον περιβάλλουν, στην περίπτωση του «ερυθρόλευκου» ψηφοδελτίου στον Πειραιά, σταματάει το μυαλό του ανθρώπου. Παρότι έχω μεγαλώσει απέναντι από το Καραϊσκάκη και είμαι οπαδός του Ολυμπιακού από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ποτέ δε θεώρησα ότι αυτό που ο επίσημος Ολυμπιακός προέβαλλε ως συμφέρον της ομάδας ταυτιζόταν αναγκαστικά με το συμφέρον της πόλης που μεγάλωσα ή και της χώρας. Για παράδειγμα, παρότι χαίρομαι κάθε φορά που πηγαίνω στο σύγχρονο Καραϊσκάκη, δεν αισθάνομαι το ίδιο περήφανος για τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για να πέρασει το γήπεδο στη διαχείριση των διοικούντων όπως τις ανέδειξε με σειρά άρθρων του ο Φίλιππος Συρίγος.
Στην περίπτωση βέβαια του «ερυθρόλευκου» ψηφοδελτίου το θέμα είναι ακόμη πιο σοβαρό μια και προβάλλεται η αγάπη για τον Ολυμπιακό ως πολιτική πρόταση για τη διαχείριση του δήμου. Από και ως πού η οπαδική ταύτιση με ένα σύλλογο έχει προεκτάσεις που αγγίζουν τη διαχείριση των σκουπιδιών και των οικονομικών του πολύπαθου δήμου Πειραιά δε μου είναι προφανές. Εξίσου ακατανόητο μου είναι το γεγονός πως ένας σύλλογος που έχει ενεργά στηρίξει την πολύ επικίνδυνη γραμμή «No politica» (για μία ενδιαφέρουσα ανάλυση δείτε εδώ) να κατεβάζει ψηφοδέλτιο στον Πειραιά. Εκεί όμως που πραγματικά σηκώνω τα χέρια ψηλά είναι όταν διαβάζω σε δημοσιεύματα ότι το ψηφοδέλτιο έχει την «ευλογία» του Μητροπολίτη Πειραιώς οι ομοφοβικές απόψεις του οποίου κάνουν να φαντάζουν ακόμη και πολιτικοί τύπου Καρατζαφέρη τόσο gay friendly όσο μία βραδιά στο Soho.
Οι δύο πρωτοβουλίες είναι προφανώς πολύ διαφορετικές και ως προς τα κίνητρα και τις προθέσεις και ως προς το δυναμικό που τις συγκροτούν. ‘Εχουν όμως δύο ομοιότητες. Πρώτον, προσπαθούν να απαντήσουν στη δικαιολογημένη απογοήτευση των ψηφοφόρων. Και αν για την περίπτωση της χώρας έχουν γραφεί χιλιάδες άρθρα και αναλύσεις που εξηγούν την απογοήτευση των Ελλήνων πολιτών από εκείνες τις πολιτικές και τους πολιτικούς που οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση, για τον Πειραιά αξίζει να αναφέρουμε ότι έχει δεινοπαθήσει από μία σειρά άθλιων διοικήσεων που προέρχονταν από όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος (ο Λογοθέτης ήταν μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ όταν εκλέχτηκε, ο Αγραπίδης και ο Μιχαλολιάκος είναι vintage δεξιοί από τα Μανιάτικα και ο Φασούλας ΠαΣοΚ).
Δεύτερον, και οι δύο πολιτικές πρωτοβουλίες προσπαθούν να απαντήσουν στην απογοήτευση των ψηφοφόρων με μετά-ιδεολογικούς όρους. Και αν για το «ερυθρόλευκο» ψηφοδέλτιο είναι η συλλογική ταύτιση με το «Θρύλο» που προβάλλεται ως το σημείο συνάντησης εκείνων που θέλουν να αλλάξουν τη μοίρα του δήμου, για το Ποτάμι είναι η νεφελώδης αντίληψη ότι η «κοινή λογική» μπορεί να προσφέρει τις κατάλληλες λύσεις για τα δεδομένα προβλήματα της χώρας.
Έφτασε λοιπόν η ώρα του τέλους των ιδεολογιών; Κατά την προσωπική μου άποψη όχι. Αλλά σίγουρα έχει έρθει η ώρα που η ιδεολογική τοποθέτηση δε σημαίνει απαραίτητα και ταύτιση με συγκεκριμένους κομματικούς φορείς. Οπότε θα ήταν μάλλον πιο χρήσιμο για τους πολιτικούς φορείς με συγκεκριμένο ιδεολογικό στίγμα να αναδείξουν με πολιτικά επιχειρήματα τις αντιφάσεις αυτών των σχηματισμών και να προτείνουν ρεαλιστικές και αξιόπιστες λύσεις στα πρόβληματα. Αν επιμείνουν σε μία ανέξοδη ειρωνική ρητορεία εναντίον τους υπάρχει ο κίνδυνος να τους πάρει το ερυθρόλευκο ποτάμι.
This article was first published in Greeklish on 9 April 2014